ترک های آزار دهنده پوستی یا استریا چه هستند و چگونه درمان میشوند؟

ترک‌ پوستی که بانام استریا نیز شناخته می‌شوند، معمولاً ترک‌های پوستی قرمز و یا مایل به سفید هستند و بر روی نقاط خاصی از بدن ایجاد می‌شوند. برخی تغییرات ناگهانی در بدن مانند افزایش وزن، موجب کشیدگی پوست می‌شوند. کلاژن، پروتئینی است که به ایجاد حالت کشسانی پوست کمک می‌کند، اگر پوست به میزان کافی این پروتئین را نداشته باشد، به دلیل تغییرات به ‌وجود آمده دچار ترک‌خوردگی می‌شود. ترک‌های پوستی در هر نقطه از بدن ممکن است ایجاد شوند؛ ولی بیشتر در مناطقی وجود دارد که مقادیر زیاد چربی ذخیره‌شده است.

علت ترک پوستی

عوامل متعددی سبب بروز این مورد می شوند که در ادامه به مهمترین آنها می پردازیم:

• کاهش ناگهانی وزن: وقتی فرد به طور ناگهانی وزن زیادی از دست می دهد، پوست نمی تواند سرعت جمع شدن خود را با سرعت کاهش وزن هماهنگ کند و همین مسئله سبب بروز پارگی بر روی پوست می شود.
• تمرینات ورزشی: در این تمرینات با توجه به این موضوع که عضلات رشد می کنند باعث پارگی در بافت های بدن می شوند و ترک بر روی پوست به وجود می آید.
• مصرف پمادهای کورتیزون: مصرف دراز مدت این پمادها سبب نازکی پوست می گردد و در نتیجه پوست آسیب پذیر می شود.
• افزایش ناگهانی وزن: همانطور که در مورد کاهش ناگهانی وزن اشاره کردیم، وقتی بدن مقادیر زیادی چربی به طور ناگهانی بدست می آورد و پوست نمی تواند خود را با این تغییرات هم‌راستا کند و ترک پوستی به وجود می آید.
• وراثت: بررسی ها نشان می دهند این مشکل می تواند ارثی باشد. به طور کلی اگر پوست دارای قابلیت انعطاف پذیری پایینی باشد مستعد پارگی است.
• بارداری: ترک پوستی یکی از رایج ترین مشکلات دوران بارداری است. یکی از دلایل این امر تغییرات هورمونی است. یکی دیگر از دلایل بروز این ترک ها رشد جنین است که سبب ایجاد کشیدگی بر روی پوست بدن می شود. زنانی که جنین دو قلو و یا چند قلو دارند، در سنین جوانی باردار شده اند و یا قبل از بارداری اضافه وزن پیدا کرده اند، بیشتر از زنان دیگر دچار این ترک خوردگی ها می شوند.
• تغییرات هورمونی: همانطور که پیشتر به این موضوع اشاره کردیم، تغییرات هورمونی یکی از دلایل اصلی ابتلا به این مشکل به حساب می روند. اگر میزان هورمون کورتیزون در بدن بالا رود، باعث می شود آب در بدن محبوس شود، همین امر سبب تضعیف بافت کلاژن می شود و در پایان باعث بروز ترک پوستی میگردد.

عوامل تشدید کننده ترک پوستی

1. عوامل موروثی و اختلالات ژنیتکی
2. شدت تغییرات هورمون
3. میزان هورمون کورتیزون (هورمونی که توسط غدد فوق کلیوی ترشح شده و حالت ارتجاعی پوست را از بین میبرند.)
4. جنسیت (این عارضه بیشتر در زنان دیده میشود؛ چراکه تغییرات هورمونی در زنان بنا به دلایل مختلف مانند بارداری بیشتر دیده میشود.)
5. اضافه وزن یا چاقی بیش از اندازه
6. لاغری ناگهانی
7. استفاده از داروهای خاص برای مدت زمان طولانی مانند کورتون

انواع ترک‌ پوست

1. استریا نوجوانی: این نوع استریا یا ترک پوستی در نوجوانان در حال رشد بروز می‌کند.
2. ترک پوستی فیزیولوژیکی: این نوع ترک پوستی با بیماری یا عارضه زمینه‌ای مرتبط نیست و خطری درپی ندارد.
3. استریا پاتولوژیک: اگر فرد مبتلا به بیماری زمینه‌ای یا شرایط زمینه‌ای باشد، بیشتر در معرض ابتلا به این نوع ترک پوستی قرار دارد.
4. ترک پوستی آتروفیکا: زمانی که پوست ترک می‌خورد و نازک می‌شود، به آن استریا یا ترک پوستی آتروفیکا می‌گویند.
5. استریا روبرا: این نوع ترک پوستی قرمز رنگ است.
6. ترک پوستی آلبا: این نوع ترک پوستی را با رنگ سفید می‌توان تشخیص داد.
7. استریا گراویداروم: زنان زمانی که باردار می‌شوند، ترک پوستی بارداری را تجربه می‌کنند.
8. Striae nigrae: در این گونه از ترک پوستی، پوست علاوه بر ترک خوردن کبود و سیاه می‌شود.
9. Striae caerulea: در این نوع ترک پوستی، پوست فرد به رنگ آبی تیره متمایل می‌شود.

ترکهای سفید

ترک پوستی اغلب در ابتدا به رنگ قرمز و بنفش ایجاد می شوند و به مرور زمان رنگ آنها به سفید یا نقره‌ای تبدیل شده و تا حدودی محو می شوند و این تفاوت رنگ آنها است که معین می کند که کدام ترک‌ها قدیمی‌تر هستند.

ترک های صورتی

در ابتدا ترک های پوستی جدید به رنگ قرمز ظاهر می شوند. همچنین می توانند به رنگ های صورتی، بنفش، آبی و سیاه نیز وجود داشته باشند.

درمان استریا

• درمان‌های موضعی

استفاده از کرم‌های موضعی و پمادها نیز از راه‌های ارزان کاهش ظاهر ترک پوستی است. این درمان باید به‌طور منظم و پیاپی و طولانی‌مدت انجام شود تا اثرگذار واقع شود. در درمان با کرم‌ها کاملاً ترک‌ها از بین نمی‌رود؛ اما تا حد زیادی از ظاهر آن کاسته می‌شود. پیش از استفاده از کرم و پمادها با مشورت نمایید.

• لایه‌برداری پوست

یک‌ راه ساده برای درمان ترک پوستی به روش پزشکی توسط تراشیدن یا لایه‌برداری پوست است. در این روش، سلول‌های مرده پوست جدا می‌شوند و رشد سلول‌های جدید رخ می‌دهد. لایه‌بردارهای شیمیایی نیز اثر مشابهی دارند و با جدا کردن لایه مرده سطح پوست رشد و ترمیم پوست جدید را سرعت می‌بخشند. البته استفاده زیاد از این موارد ممکن است سبب خشکی پوست شود، بنابراین کرم مرطوب‌کننده مناسب را به‌طور مستمر استفاده نمایید.

• میکرودرمی

این درمان کم تهاجمی برای کاهش ظاهر ترک پوستی مناسب است. این درمان نیاز به بیش از یک جلسه مراجعه به پزشک دارد و با توجه به نوع ترک پوستی و عمر و گستردگی آن تعداد نوبت‌ها توسط پزشک تعیین می‌شود. در این درمان لایه اپیدرم و رویی پوست هدف قرار داده می‌شود و در نتیجه آن پوست، کلاژن ترشح می‌کند و پوست سفت و کشیده می‌شود. در این درمان سلول‌های مرده از پوست جدا می‌شوند و پس از چند جلسه کاهش ظاهر ترک پوستی به‌وضوح قابل ‌مشاهده خواهد بود. در حین این درمان ممکن است پوستتان خشک شود و به علت تراشیده شدن، پوست دچار قرمزی شود؛ اما طی ۲۴ ساعت پوست شروع به ترمیم می‌کند و این علائم از بین می‌روند.

• میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ ، لایه درمیش پوست را هدف قرار می‌دهد که لایه میانی پوست و محل ایجاد ترک پوستی است. در طی این درمان با سوزن‌های ریزی که در سر یک دستگاه (درمارول) متصل شده‌اند سطح پوست را سوراخ می‌کنند تا کلاژن ترشح شود. این سوزن‌ها میکروسکوپی هستند و موجب خونریزی نمی‌شوند و فقط سبب قرمزی پوست می‌شوند. این درمان ظاهر پوست را بهتر و ترک‌های پوستی را کاهش می‌دهد. برای درمان بهتر و کامل به بیش از یک جلسه با فاصله‌های یک‌ ماهه نیاز دارید.

• استفاده از embedding یا نخ گذاری

در این روش با گذاشتن نخ کوچک مخصوص در بافت استریاها سبب تحریک کلاژن سازی و سبب بازسازی پوست ناحیه استریا شده و استریاها به تدریج محو می گردد.

• لیزر درمانی

لیزر درمانی یک درمان معمول برای ترک‌های پوستی است. در این روش لیزرها به پوست نفوذ می‌کند و باعث بازسازی می‌شوند. این روش با تحریک بافتهای اطراف ترک‌های پوستی سبب سرعت بهبود آنها می‌شوند. لیزر سبب تحریک ملانین در محل لیزر درمانی می‌شوند و سلول‌های رنگدانه در ترک پوست سبب همرنگ‌سازی آن با دیگر نقاط پوست می‌شوند. با اینکه این درمان مفید است؛ اما به بیش از یک جلسه نیاز دارد تا نتایج قابل‌توجه ایجاد شود.

• جراحی زیبایی

اگر درمان‌های دیگر ناموفق باشند، می‌توان از جراحی زیبایی بهره گرفت که این روش به نسبت گران است. جراحی ممکن است خود سبب ایجاد ترک شود؛ اما ترک‌های پوستی را به‌طور دائم از بین می‌برد. به ‌موجب این درمان، پوست کشیده‌تر می‌شود و مستحکم‌تر به نظر می‌رسد.

پیشگیری از ترک های پوستی

ترک های پوستی همیشه قابل پیشگیری نیستند. در هر حال، موارد زیر ممکن است به کاهش خطر ایجاد آنها کمک کند:

• حفظ وزن سالم
• پرهیز از تغییرات شدید رژیم غذایی
• مصرف رژیم غذایی سالم که سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی باشد. مصرف مقدار مناسبی ویتامین آ و ث میتواند به حمایت از پوست کمک کند، همانگونه که مواد معدنی روی و سیلیکون این کار را انجام میدهند.
• افزایش وزن آرام و تدریجی هنگام بارداری
• نوشیدن روزی شش تا هشت لیوان آب