استرچ مارک یا ترک بدن چیست؟

نوعی پروتئین به نام کلاژن در پوست وجود دارد که موجب حالت کشسانی می‌شود. هنگامی که سطح این پروتئین در پوست کم شود، توانایی انبساط و انقباض پوست کاهش می‌یابد و نتیجه آن، نازک شدن پوست و ایجاد ترک و شکاف است. ایجاد برخی تغییرات ناگهانی منجر به کشیدگی پوست می‌شود. برای مثال، عواملی مانند چاق و لاغر شدن‌های ناگهانی یا بارداری، نوعی ضایعه پوستی ایجاد می‌شود که آن را به عنوان ترک پوستی یا استرچ مارک می‌شناسیم. این ترک های پوستی، خطری برای سلامتی شما در پی نخواهد داشت. این خطوط کاملاً بی‌خطر هستند و به مرور زمان تا حدی کمرنگ می‌شوند. معمولاً روش‌های درمانی جهت جلوگیری از پیشروی ترک‌ ها به کار گرفته می‌شوند؛ به گونه‌ ای که در صورت وجود ترک آن را ترمیم و جمع‌ تر می‌کند؛ اما به صورت کامل بهبود نمی‌یابد.

علت استرچ مارک

عوامل متعددی سبب بروز این مورد می شوند که در ادامه به مهمترین آنها می پردازیم:

• کاهش ناگهانی وزن: وقتی فرد به طور ناگهانی وزن زیادی از دست می دهد، پوست نمی تواند سرعت جمع شدن خود را با سرعت کاهش وزن هماهنگ کند و همین مسئله سبب بروز پارگی بر روی پوست می شود.
• تمرینات ورزشی: در این تمرینات با توجه به این موضوع که عضلات رشد می کنند باعث پارگی در بافت های بدن می شوند و ترک بر روی پوست به وجود می آید.
• مصرف پمادهای کورتیزون: مصرف دراز مدت این پمادها سبب نازکی پوست می گردد و در نتیجه پوست آسیب پذیر می شود.
• افزایش ناگهانی وزن: همانطور که در مورد کاهش ناگهانی وزن اشاره کردیم، وقتی بدن مقادیر زیادی چربی به طور ناگهانی بدست می آورد و پوست نمی تواند خود را با این تغییرات هم‌راستا کند و ترک پوستی به وجود می آید.
• وراثت: بررسی ها نشان می دهند این مشکل می تواند ارثی باشد. به طور کلی اگر پوست دارای قابلیت انعطاف پذیری پایینی باشد مستعد پارگی است.
• بارداری: ترک پوستی یکی از رایج ترین مشکلات دوران بارداری است. یکی از دلایل این امر تغییرات هورمونی است. یکی دیگر از دلایل بروز این ترک ها رشد جنین است که سبب ایجاد کشیدگی بر روی پوست بدن می شود. زنانی که جنین دو قلو و یا چند قلو دارند، در سنین جوانی باردار شده اند و یا قبل از بارداری اضافه وزن پیدا کرده اند، بیشتر از زنان دیگر دچار این ترک خوردگی ها می شوند.
• تغییرات هورمونی: همانطور که پیشتر به این موضوع اشاره کردیم، تغییرات هورمونی یکی از دلایل اصلی ابتلا به این مشکل به حساب می روند. اگر میزان هورمون کورتیزون در بدن بالا رود، باعث می شود آب در بدن محبوس شود، همین امر سبب تضعیف بافت کلاژن می شود و در پایان باعث بروز ترک پوستی میگردد.

عوامل تشدید کننده ترک پوستی

• عوامل موروثی و اختلالات ژنیتکی
• شدت تغییرات هورمون
• میزان هورمون کورتیزون (هورمونی که توسط غدد فوق کلیوی ترشح شده و حالت ارتجاعی پوست را از بین میبرند.)
• جنسیت (این عارضه بیشتر در زنان دیده میشود؛ چراکه تغییرات هورمونی در زنان بنا به دلایل مختلف مانند بارداری بیشتر دیده میشود.)
• اضافه وزن یا چاقی بیش از اندازه
• لاغری ناگهانی
• استفاده از داروهای خاص برای مدت زمان طولانی مانند کورتون

علائم ترک پوستی

قبل از شروع پدیدار شدن ترک های پوستی، پوست، نمای نازک و صورتی پیدا میکند. همچنین ممکن است احساس خارش یا حساسیت ایجاد شود.ترک ها ابتدا به صورت چروک ایجاد میشوند، پیشرفت رگه ها میتواند قرمز، بنفش، قهوه ای قرمز یا قهوه ای تیره باشد که بستگی به رنگ پوست دارد. رگه ها درنهایت محو و صاف میشوند و رنگشان به نقره ای در طول زمان تغییر میکند. ترک های پوستی ممکن است به تدریج کم رنگ تر شوند؛ اما این موضوع اغلب میتواند چند سال زمان ببرد.

نواحی در معرض ترک پوستی

نواحی که بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند شامل موارد زیر هستند:

1. شکم
2. سینه ها
3. لگن
4. پهلو
5. باسن
6. ران

استرچ مارک قرمز با سفید چه تفاوتی دارد؟

ترک پوستی اغلب در ابتدا به رنگ قرمز و بنفش ایجاد می شوند و به مرور زمان رنگ آنها به سفید یا نقره‌ای تبدیل شده و تا حدودی محو می شوند و این تفاوت رنگ آنها است که معین می کند که کدام ترک‌ها قدیمی‌تر هستند. اگرچه ترک پوستی هرگز بطور کامل ناپدید نمی شوند؛ اما درمان‌های وجود دارند که میتوانند رنگ آنها را روشن‌تر کرده و ترک‌ها را کوچکتر کند. در برخی موارد نیز ترک پوستی خودبخود محو می شود. ترک‌های پوستی جدید و قرمز رنگ (که به آنها استریا روبرا گفته می شود) راحت‌تر درمان می شوند.

قرمز رنگ بودن این ترک‌های پوستی به این دلیل است که هنوز رگ‌های خونی در زیر پوست این ناحیه وجود دارند. وجود این رگ‌های خونی منجر می شود تا ترک‌ها نسبت به درمان پاسخ بیشتری دهند. ترک‌های پوستی سفید رنگ (که به آنها استریا آلبا گفته می شود) قدیمی‌تر هستند و درمان آنها نیز دشوارتر است. به مرور زمان، رگ‌های خونی این ناحیه باریک میشوند و در نتیجه این امر، کار را برای تحریک تولید کلاژن سخت‌تر می کند. نتایج درمان ترک‌های سفید ممکن است در مقایسه با درمان ترک‌های قرمز رنگ، چندان چشمگیر نباشد؛ اما گزینه‌ها و روش‌هایی نیز برای محو شدن طبیعی‌تر و سریع‌تر ترک‌های سفید نیز وجود دارند.

راه درمان استرچ مارک

درمان‌های موضعی

استفاده از کرم‌های موضعی و پمادها نیز از راه‌های ارزان کاهش ظاهر ترک پوستی است. این درمان باید به‌طور منظم و پیاپی و طولانی‌مدت انجام شود تا اثرگذار واقع شود. در درمان با کرم‌ها کاملاً ترک‌ها از بین نمی‌رود؛ اما تا حد زیادی از ظاهر آن کاسته می‌شود. پیش از استفاده از کرم و پمادها با مشورت نمایید.

لایه‌برداری پوست

یک‌ راه ساده برای درمان ترک پوستی به روش پزشکی توسط تراشیدن یا لایه برداری پوست است. در این روش، سلول‌های مرده پوست جدا می‌شوند و رشد سلول‌های جدید رخ می‌دهد. لایه‌بردارهای شیمیایی نیز اثر مشابهی دارند و با جدا کردن لایه مرده سطح پوست رشد و ترمیم پوست جدید را سرعت می‌بخشند. البته استفاده زیاد از این موارد ممکن است سبب خشکی پوست شود، بنابراین کرم مرطوب‌کننده مناسب را به‌طور مستمر استفاده نمایید.

میکرودرمی

این درمان کم تهاجمی برای کاهش ظاهر ترک پوستی مناسب است. این درمان نیاز به بیش از یک جلسه مراجعه به پزشک دارد و با توجه به نوع ترک پوستی و عمر و گستردگی آن تعداد نوبت‌ها توسط پزشک تعیین می‌شود. در این درمان لایه اپیدرم و رویی پوست هدف قرار داده می‌شود و در نتیجه آن پوست، کلاژن ترشح می‌کند و پوست سفت و کشیده می‌شود. در این درمان سلول‌های مرده از پوست جدا می‌شوند و پس از چند جلسه کاهش ظاهر ترک پوستی به‌وضوح قابل ‌مشاهده خواهد بود. در حین این درمان ممکن است پوستتان خشک شود و به علت تراشیده شدن، پوست دچار قرمزی شود؛ اما طی ۲۴ ساعت پوست شروع به ترمیم می‌کند و این علائم از بین می‌روند.

میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ ، لایه درمیش پوست را هدف قرار می‌دهد که لایه میانی پوست و محل ایجاد ترک پوستی است. در طی این درمان با سوزن‌های ریزی که در سر یک دستگاه (درمارول) متصل شده‌اند سطح پوست را سوراخ می‌کنند تا کلاژن ترشح شود. این سوزن‌ها میکروسکوپی هستند و موجب خونریزی نمی‌شوند و فقط سبب قرمزی پوست می‌شوند. این درمان ظاهر پوست را بهتر و ترک‌های پوستی را کاهش می‌دهد. برای درمان بهتر و کامل به بیش از یک جلسه با فاصله‌های یک‌ ماهه نیاز دارید.

استفاده از embedding یا نخ گذاری

در این روش با گذاشتن نخ کوچک مخصوص در بافت استریاها سبب تحریک کلاژن سازی و سبب بازسازی پوست ناحیه استریا شده و استریاها به تدریج محو می گردد.

لیزر درمانی

لیزر درمانی یک درمان معمول برای ترک‌های پوستی است. در این روش لیزرها به پوست نفوذ می‌کند و باعث بازسازی می‌شوند. این روش با تحریک بافتهای اطراف ترک‌های پوستی سبب سرعت بهبود آنها می‌شوند. لیزر سبب تحریک ملانین در محل لیزر درمانی می‌شوند و سلول‌های رنگدانه در ترک پوست سبب همرنگ‌سازی آن با دیگر نقاط پوست می‌شوند. با اینکه این درمان مفید است؛ اما به بیش از یک جلسه نیاز دارد تا نتایج قابل‌توجه ایجاد شود.

جراحی زیبایی

اگر درمان‌های دیگر ناموفق باشند، می‌توان از جراحی زیبایی بهره گرفت که این روش به نسبت گران است. جراحی ممکن است خود سبب ایجاد ترک شود؛ اما ترک‌های پوستی را به‌طور دائم از بین می‌برد. به ‌موجب این درمان، پوست کشیده‌تر می‌شود و مستحکم‌تر به نظر می‌رسد.

هزینه لیزر استرچ مارک

استرچ مارک ها انواع بسیاری دارند، به همین دلیل تعداد جلسات و حتی روش هایی که برای درمان استفاده می شود در تمامی افراد یکسان نیست. پیش از شروع هر درمانی، تعداد جلسات، هزینه درمان و درصد بهبودی به صورت تقریبی اعلام خواهد شد تا در صورت تمایل پروسه درمان را آغاز کنید.

پیشگیری از استرچ مارک

متخصصین عقیده دارند که ژنتیک نقش مهمی را در به وجود آمدن ترک پوستی ایفا می‌کند؛ اما اگر والدین شما ترک پوستی دارند این مسئله ضرورتاً بدین این معنا نیست که شما نیز دچار چنین مشکلی خواهید شد. یکی از بهترین روش‌های موجود به منظور پیشگیری از به وجود آمدن ترک پوستی، حفظ تناسب اندام و جلوگیری از نوسانات وزن می‌باشد. نوشیدن آب به مقدار کافی نقش مهمی را در پیشگیری از آسیب دیدگی پوست ایفا می‌کند. سعی کنید رژیم غذایی سالمی داشته باشید و از غذاهای سرشار از روی از قبیل ماهی و انواع مغزها استفاده کنید و از مصرف غذاهای حاوی ویتامین آ، دی و سی مانند مرکبات، شیر و سیب زمینی شیرین غافل نشوید.