لکه های ماه گرفتگی چه هستند و چگونه درمان می شوند؟

لکه‌های مادرزادی، لکه‌های رنگی هستند که در زیر یا روی پوست دیده می‌شوند و از هنگام تولد وجود داشته‌اند. لکه‌های مادرزادی در اندازه و شکل‌های متفاوت وجود داشته و می‌توانند آبی، سیاه، قهوه‌ای مایل به قرمز، قهوه‌ای، صورتی، قرمز، بنفش و سفید باشند. بعضی از آنها صاف و برخی دیگر بزرگ هستند.

تقریباً تمام لکه‌های مادرزادی بدون درد و بی‎ ضرر هستند. با این حال، برای اطمینان بیشتر، مهم است که یک پزشک لکه‌های مادرزادی را معاینه کند، به ویژه اگر تغییرات سریع در ظاهر لکه وجود داشته باشد. در اغلب موارد علت اصلی شکل‌گیری این لکه ها نامعلوم است و شکل‌گیری آنها به عوامل ژنتیکی مربوط می‌شود. هیچ راهی برای پیشگیری از بروز خال مادرزادی وجود ندارد و هیچ کار مشخص یا آسیبی در دوران حاملگی نمی‌تواند باعث بروز این لکه ها شود. لیزر درمانی، روش درمانی موجود برای از بین بردن لکه های ماه گرفتگی یا شرابی است. لیزر درمانی می‌توان رنگ پوست را در ناحیه لکه شده، روشن‌تر کند. در این روش برای رفع لکه های ماه گرفتگی از طول موج نوری مخصوصی استفاده می‌شود که متناسب با رنگ لکه تنظیم شده است. لیزر باعث درهم شکسته شدن رنگ لکه می‌شود و بدین ترتیب، بدون باقی گذاشتن جای زخم ، لکه به تدریج کم‌رنگ می‌شود و رنگ آن در رنگ پوست اطراف محو می‌شود.

لکه های ماه گرفتگی چه هستند؟

ماه گرفتگی، نوع معمولی از تغییر رنگ روی پوست شماست که در هنگام تولد یا در هفته‌های اول تولد به‌ وجود می‌آید. این لکه‌ها معمولاً غیرسرطانی هستند. این لکه‌ها روی صورت یا بدن به‌ وجود می‌‌آیند. لکه‌های ماه‌گرفتگی در رنگ، اندازه، و شکل ظاهری متفاوت هستند، برخی از آنها همیشگی هستند و ممکن است با گذشت زمان بزرگ‌تر شوند در حالیکه برخی دیگر کاملاً محو می‌شوند. اغلب لکه‌های ماه‌گرفتگی بی‌خطر هستند، با این وجود برخی از آنها نشانه‌ای از یک بیماری هستند.

علت ماه گرفتگی

کارشناسان هنوز با قطعیت نمی‌دانند که چرا برخی از نوزادان دارای لکه‌های مادرزادی هستند. با این حال، برخی از دلایل احتمالی آن عبارتند از:

• تجمع بیش از حد سلول‌هایی که لایه داخلی عروق خون نوزاد را تشکیل می‌دهند.
• در دوران بارداری، ممکن است یک قطعه کوچک از جفت، زودتر از موقع در داخل جنین در حال رشد وارد شده باشد.
• عصب‌های آسیب دیده‌ای که گشاد شدن و یا تنگ شدن مویرگ‌ها را کنترل می‌کنند، ممکن است لکه‌های شرابی را ایجاد کنند.
• رگه‌های مویینه و بسیار ریز در زیر پوست ممکن است موجب لکه‌‌ی سالمون شود.
• برخی از پروتئین‌های تولید شده توسط جفت در دوران بارداری ممکن است با افزایش احتمال برخی از انواع لکه‌های مادرزادی مرتبط باشد.

علائم ماه گرفتگی

انواع مختلفی از لکه‌های ماه گرفتگی و خال‌های مادرزادی وجود دارد و علائم و نشانه‌ها نيز بسته به نوع ماه گرفتگی متفاوت است. برخی از علائم شایع عبارتند از:

• لک پوست که قبل یا بلافاصله پس از تولد ايجاد می‌شوند.
• ضایعات قرمز و بثورات (دانه‌های) پوستي که در هنگام تغييرات دما و يا گريه نوزاد محسوس‌تر می‌شوند.

انواع ماه گرفتگی

ماه گرفتگی رنگدانه‌ای

گونه‌های مختلفی از ماه گرفتگی از جمله خال‌های مادرزادی (مول)، لکه‌های شیرقهوه‌ای و مغولی در این گروه جای می‌گیرند. لکه‌های شیرقهوه‌ای پیامد تجمع بیش از حد رنگدانه در پوست است. هر چند لکه‌های شیرقهوه‌ای محو نمی‌شوند؛ اما برداشتن خال و درمان آنها نیز ضروری نیست. لکه‌های مغولی مسطح و به رنگ آبی مایل به خاکستری بیشتر روی پوست کودکان دیده می‌شود. این خال‌های مادرزادی معمولاً هنگام مدرسه رفتن کودک ناپدید می‌شوند.

بدشکلی‌های عروقی

این بدشکلی‌ها پیامد رشد غیرطبیعی رگ‌های خونی و تقریباً همیشه مادرزادی هستند. یکی از شایع‌ترین گونه‌های ماه گرفتگی نوعی بدشکلی عروقی به نام خال لکه‌ شرابی است که امکان تشکیل آن روی هر نقطه‌ای از بدن وجود دارد. خال‌های لکه شرابی ماه گرفتگی‌های مسطح و در بدو تولد صورتی کمرنگ هستند که پس از چند سال به رنگ قرمز مایل به بنفش درمی‌آیند. این خال‌ها از بین نمی‌روند و ناپدید نمی‌شوند. تشکیل شدن این خال‌ها روی صورت در اطراف یا بالای چشم از آن رو نگران کننده است که احتمال دارد همراه با ناراحتی‌های چشم یا مغز باشد.

همانژیوم

این ضایعه‌های پوستی یکی دو هفته پس از تولد روی پوست نوزادان دیده می‌شود. جمع شدن رگ‌های خونی بسیار ظریف در کنار یکدیگر دلیل ایجاد همانژیوم است که به سرعت در طول ۶ تا ۹ ماه نخست زندگی رشد می‌کند. همانژیوم متداول‌ترین تومور نوزادان است و معمولاً اطراف سر و گردن به چشم می‌خورد. بعضی همانژیوم‌ها روی اندام‌های داخلی، مانند معده، کبد، روده یا کلیه ایجاد می‌شوند. تغییر رنگ پوست یکی از علائم بارز همانژیوم است که گاهی چند ماه پس از تولد از بین می‌رود؛ اما در اکثر مواقع ناپدید شدن آن سال‌ها زمان می‌برد.

لکه‌های به شکل ماهی قزل آلا یا سالمون

این لکه‌های بسیار باریک، صورتی کمرنگ و مسطح معمولاً روی پوست نوزادان یا روی پشت گردن یا روی پلک بالایی‌شان دیده می‌شود. اکثر لکه‌های روی پلک در طول نخستین سال حیات کودک محو می‌شوند، حال آن که لکه‌های روی گردن از بین نمی‌روند.

مزایای لیزر ماه گرفتگی

1. رفع کامل یا کمرنگ کردن ضایعات
2. بهبود و ترمیم بافت پوست
3. افزایش اعتماد به نفس

انواع لیزر رفع ماه گرفتگی

1- ليزر آرگون

اين ليزر نور آبي سبز از خود متسع می‌کند كه 80% اين امواج طول موج 488-541nm دارند. اگرچه انرژي اين ليزر توسط اكسي هموگلولين جذب می‌شود؛ اما به درجاتي ملانين اپيدرم و درم را نيز درگير می‌کند و بنابراين با تغييرات رنگ‌دانه‌ای و فيبروز پس از درمان همراه است و براي افراد با پوست تيره مناسب نيست.

2- (Argon pumped tunable dye laser) APTDL

این لیزر، طول موجي بين 488-638nm دارد و بر هموگلوبين اثر می‌کند. ليزر نيز با عوارضي جانبي از جمله اسكار هيپرتروفيك و تغييرات رنگدانه اي همراه است؛ ولي به نسبت ليزر PDL، هيپرپيگمانتاسيون كمتري دارد و بعضي بيماران ممكن است اين نوع ليزر را ترجيح دهند.

3- ليزر (Potassium titanyl phosphate crystal laser)

اين ليزر از منبع Nd:YAG1064 از درون كريستال KTP خارج مي شود. طول موج آن 532nm است و حداكثر جذب آن توسط اكسي هموگلوبين انجام می‌شود كه اختصاصاً براي عروق جلدي مفيد است. اين نوع ليزر نيز مانند APTDL، ادم و درد كمتري دارد؛ ولي اثرات درماني ليزر PDL دوام بهتري دارد.

4- Copper Vaper and Copper bromide lasers

اين ليزرها نيز ملانين اپيدرم و درم را هدف قرار می‌دهند و باعث تغييرات رنگ‌دانه‌ای در آنها می‌شوند. بنابراين مصرف اين نوع ليزرها بايد در افراد با تيپ پوستي روشن محدود شود. ساير عوارض اين ليزرها ايجاد دلمه و تاول است كه طي 2 هفته از بين می‌رود.

5- Krypton laser

اين نوع ليزر نور سبز با طول موج 520-530nm و همچنين نور زرد با طول موج 568nm متسع می‌کند. اين نوع ليزر در درمان تلانژكتازي صورت استفاده شده است. عوارض جانبي آن شامل قرمزي، تورم، تاول و دلمه خفيف است.

6- لیزر PDL

لیزر PDL یا Pulsed Dye Laser با طول موج‌های 585 و 595 نانومتر در درمان ضایعات قرمزرنگ پوست که به‌طور عمده، ضایعات عروقی هستند و ماه گرفتگی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این لیزر، هموگلوبین‌های حاوی اکسیژن در داخل رگ‌های خونی (اکسی هموگلوبین) می‌باشد و اشعه لیزر PDL بعد از عبور از لایه‌های پوست توسط اکسی هموگلوبین جذب شده و با حرارت ایجاد شده، مویرگ‌های پوست تخریب می‌گردند. معمولاً بعد از تخریب ضایعات، نواحی مورد هدف لیزر به‌صورت کبودی دیده می‌شوند و بعد از حدود 2 تا 4 هفته پوست به حالت طبیعی برمی‌گردد و بخشی از ضایعات محو می‌شوند و بسته به میزان و وسعت ضایعه، تعداد جلسات موردنیاز درمانی متفاوت خواهد بود.

درمان ماه گرفتگی با لیزر

ابتدا کرم بیحسی بر روی پوست بیمار مالیده می شود. پس از گذشت زمانی حدود 15 دقیقه تا نیم ساعت که بیحسی مربوطه تأثیر کرد، بیمار بر روی تخت دراز کشیده و عینک محافظ روی چشمان او قرار می گیرد. مدت زمان انجام لیزر وابسته به نوع و وسعت ضایعه تحت درمان است. لازم به ذکر است که در این عمل، میزان درد، حداقل است. انرژی لیزر توسط عروق خونی زائد یا رنگدانه‌های پوست شما جذب می‌شود که نتیجه ی آن تخریب و جدا شدن رنگدانه‌ها است. با تحریک فرآیند التیام در بدن شما، رنگدانه‌ها به مرور زمان ناپدید می‌شوند.

اقدامات قبل از لیزر ماه گرفتگی

• پرهیز از تماس مستقیم با نور خورشید و استفاده روزانه از کرم ضد آفتاب مناسب
• استفاده از داروی روشن‌کننده پوست با نظر پزشک در صورتی که پوست تیره دارید (یک ماه قبل از انجام لیزر).
• انجام تست لیزر برای پوست‌های تیره
• مصرف داروی ضد تبخال با نظر پزشک ۲ روز قبل از لیزر تا ۳ روز بعد از آن در صورت داشتن سابقه تبخال در محل لیزر
• تراشیدن موهای منطقه لیزر

اقدامات بعد از لیزر ماه گرفتگی

1. کیسه یخ روی محل لیزر شده برای ۱۵ دقیقه قرار بگیرد.
2. کرم ضدالتهاب مانند فلوئوسینولون روی محل لیزر مالیده شود.
3. ضد آفتاب استفاده شود.

موارد منع استفاده از لیزر ماه گرفتگی

1. اختلالات پوستی خاص
2. وجود پیچ‌های فلزی در ناحیه ی درمانی
3. زنان باردار یا شیرده
4. وجود زخم یا آسیب (تروما) بر روی پوست
5. افرادی که تحت درمان با داروهای خاص هستند.
6. بیمارانی که مستعد به جا ماندن اثر زخم بر روی پوست (اسکار) هستند.

تعداد جلسات لیزر ماه گرفتگی

بین 3 تا 30 جلسه درمانی با فواصل 6 تا 8 هفته ممکن است نیاز باشد. میزان تأثیر درمان به میزان تیرگی ماه‌گرفتگی بستگی دارد. بهترین نتایج غالباً برای ماه‌گرفتگی‌هایی که کوچک‌تر و روشن‌تر هستند حاصل می‌شود.

هزینه درمان ماه گرفتگی

نمیتوان هزینه ی مشخصی تعیین کرد و هزینه ها بر حسب وسعت ناحیه تحت درمان، شدت لکه های ماه گرفتگی، مهارت و تجربه پزشک معالج، دستمزد پزشک، ناحیه جغرافیایی، در میان افراد گوناگون که متقاضی این درمان هستند متفاوت می باشد.

عوارض لیزر ماه گرفتگی

روش لیزر درمانی نسبت به سایر روش های درمان ماه گرفتگی، عوارض کمتری به دنبال داشته که شامل موارد زیر می شود:

• تغییر رنگ پوست، به صورتی یا قرمز ملایم
• پوسته پوسته شدن و کبودی موقت
• این عوارض معمولاً طی پنج تا هفت روز از بین خواهند رفت.

• چگونه لکه های قهوه ای روی دست را از بین ببریم؟
  تاریخ انتشار : 1401-11-22تاریخ بروز رسانی : 1402-01-30


• کرایوتراپی (فریز) جوش و لک صورت
  تاریخ انتشار : 1400-11-29تاریخ بروز رسانی : 1400-12-01


• بررسی علت سیاهی پشت کمر و درمان آن
  تاریخ انتشار : 1402-01-06تاریخ بروز رسانی : 1402-01-30


• لک ناشی از جوش چگونه درمان میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-10-22تاریخ بروز رسانی : 1400-10-24


• لکه قهوه ای زیر چشم نشانه چیست؟
  تاریخ انتشار : 1402-04-14تاریخ بروز رسانی : 1402-04-24